Wan Famiri - Geertjan Lassche

Wan Famiri

Portret van de Surinaamse familie Breeveld. Een domineesgezin dat diep geworteld is in de Surinaamse samenleving.

Ze zijn met z'n vijven: Mediagoeroe Borger, beroemd om zijn hoofdrol in de filmklassieker Wan Pipel. Politicoloog Hans, ook wel de almanak van de Surinaamse geschiedenis genoemd. Muzikant Clarence, balsem op de ziel van Surinamers in Nederland met heimwee. Dominee en stervensbegeleidster Lucia, de engel van Paramaribo. En parlementariër Carl, die de nieuwe president van Suriname wil worden. Blijmoedige domineeskinderen, verenigd in één familie.

Wan Famiri beschouw ik als een niet gelukt documentaire-project.

Wan Famiri beschouw ik als een een niet gelukt documentaire-project. Als eerste omdat deze documentaire uitgezonden is zonder instemming van alle betrokkenen (de documentaire zou volgens enkele familieleden te weinig een familieportret zijn, en teveel over Bouterse gaan). Ook omdat vlak voor de uitzending een aantal cruciale passages op uitdrukkelijke voorwaarde van de familie Breeveld is verwijderd. En met een tekst voorafgaand, en na afloop, (waarin de familie Breeveld ondanks aanpassingen toch nog afstand neemt van de documentaire) kan geen kijker meer onbevangen het verhaal tot zich kan nemen. Jammer. Zoiets moet je als documentairemaker niet willen. Toch is Wan Famiri niet helemaal mislukt. In mijn optiek maakt de pijnlijke commotie om Wan Famiri duidelijk hoe verdeeld Suriname is (eenheid in verscheidenheid) en hoe moeilijk het is om je in Suriname als persoon of familie publiekelijk uit te spreken over de decembermoorden, Bouterse en gerelateerde politieke aangelegenheden. Natuurlijk leer je ook zelf van dit soort processen: ik vind dat je er samen uit moet komen, zonder compromissen te doen in de waarachtigheid van een verhaal.

Dan wordt het 2012. Het strafproces rond de decembermoorden loopt naar een eind. President Bouterse (hoofdverdachte decembermoorden, en veroordeeld in Nederland voor drugshandel) probeert, in rap tempo, een omstreden amnestiewet door het parlement te loodsen. Daarmee ontloopt hij een eventuele veroordeling. Het is één van de belangrijke momenten in de geschiedenis van Suriname. Bouterse en Suriname zijn wereldnieuws. De zelf geregisseerde amnestie is een opluchting voor sommige en een dolksteek in de rug voor anderen. Het land raakt verdeeld. En zo verdeeld is ook de familie Breeveld, al wordt het niet naar elkaar uitgesproken. Want de verschillen op politiek vlak zijn groot. Borger, eens woordvoerder van Bouterse, blijft zijn vroegere baas trouw. Hans werkte voor de tegenpartij NPS en heeft zo zijn twijfels over het proces tot amnestie. En Carl is nu de luis in de pels van de regering Bouterse. Het is zijn moment om kleur te bekennen en zich uit te spreken. Maar doet hij dat ook? Tot nog toe konden ze -ondanks de verschillen- door één deur en bleven ze één familie. Maar lukt dat nu ook?